علائم خرابی دلکو در خودرو های کاربراتوری و نحوه تعویض و تنظیم آن
دلکو یا همان توزیع کننده از اجزای سیستم احتراق به شمار می آید که جرقه را در هر یک از شمع های موتور توزیع می کند. در خودرو های کاربراتوری، این قطعه مهم تعبیه شده است و موتور های مدرن دیگر به این قطعه مجهز نشده اند.
این خودرو ها به جای دلکو از بسته های کویل جداگانه استفاده می کنند که پیچیدگی کم تری نسبت به دلکو دارند. با این حال، هم چنان خودرو های زیادی وجود دارند که با دلکو کار می کنند. از این رو علائم خرابی دلکو در خودرو های کاربراتوری اهمیت زیادی داشته و آشنایی با نحوه تعویض و تنظیم دلکو می تواند به شما کمک کند تا در صورت نیاز، این کار را انجام دهید!
به همین خاطر، همیار ماشین در ادامه به صورت کامل به شرح این موارد پرداخته است و به صورت تخصصی آن ها را به شما آموزش داده است. با ما همراه باشید.
دلکو چگونه کار می کند؟
ولتاژ از سیم پیچ یا کویل احتراق، از طریق وایر شمع به درپوش دلکو ارسال می گردد. پس از آن، این ولتاژ از ترمینال مرکزی درپوش به روتوری که در دلکو قرار گرفته است، انتقال پیدا می کند. با چرخیدن دلکو، روتور نیز می چرخد و ولتاژ را به پایانه های بیرونی درپوش توزیع می کند. این ولتاژ در نهایت از طریق وایر هر شمع به همان شمع می رسد. در صورتی که این قطعه دچار آسیب دیدگی شود، خودرو با مشکل احتراق و جرقه زنی مواجه خواهد شد.
علائم و نشانه های خرابی دلکو در خودرو های کاربراتوری
معیوب شدن دلکو، به طور معمول با علائم و نشانه هایی همراه می باشد که شناخته آن ها به شما کمک تا می کند تا در صورت بروز، اقدامات لازم را برای رفع خرابی به وجود آمده انجام دهید:
مشکلات عملکردی در موتور
در صورتی که دلکو دچار آسیب دیدگی شود، این امکان وجود دارد که طیف گسترده ای مشکلات عملکردی را برای موتور ایجاد نماید. از مهم ترین آن ها می توانیم به متوقف شدن بی دلیل موتور، احتراق ناقص و شتاب ضعیف اشاره کنیم.
لازم است با مشاهده هر کدام از این موارد، دلکو را مورد بررسی قرار دهید. البته ممکن است دلایل دیگری نیز وجود داشته باشد. اما می توان اولین عامل بروز این نشانه ها را در خودرو های کاربراتوری، خرابی دلکو دانست.
روشن شدن چراغ چک موتور
در خودرو هایی که در چند دهه اخیر تولید شده اند، این قابلیت تعبیه شده است که با معیوب شدن و بروز ایراد در دلکو، چراغ چک موتور روشن شود و از این طریق راننده بتواند برای عیب یابی آن اقدام نماید.
موتور می چرخد، اما روشن نمی شود
در صورتی مشکل و خرابی در دلکو رخ دهد، به احتمال زیاد، موتور نمی تواند جرقه مورد نیاز خود را دریافت کند.
به همین دلیل، در زمان استارت زدن، موتور می چرخد، اما کار نمی کند و یا اصطلاحا روشن نمی شود.
تولید گاز های گلخانه ای بیش تر توسط خودرو
با خرابی دلکو در خودرو های کاربراتوری، احتراق به صورت ناقص انجام می پذیرد. از این رو خودرو گاز های گلخانه ای بیش تری منتشر می کند و دودی که از لوله اگزوز خارج می شود، رنگ تیره تری نسبت به همیشه خواهد داشت.
شنیده شدن صدا های غیر طبیعی از خودرو
در برخی از مواقع، بوش ها و یا یاتاقان های دلکو فرسوده، منجر به تکان های شدید در خودرو می شوند. به همین خاطر صدا های غیر عادی از آن به گوش خواهد خورد.
در جا لرزیدن خودرو
از دیگر نشانه های خرابی دلکو در خودرو های کاربراتوری می توانیم به تکان ها و لرزش های غیر عادی اتومبیل در زمان کار کردن اشاره کنیم. چرا که دلکو به درستی نمی چرخد!
این مشکل بر زمان بندی فرآیند جرقه زنی تاثیر می گذارد. این لرزش را به طور معمول هنگامی احساس خواهید کرد که خودرو در حال توقف کامل باشد و یا زمانی که در جا کار می کند، مانند وقتی که پشت چراغ قرمز هستید.
صدای جیغ مانند بلند از خودرو شنیده می شود
هنگامی که استارت می زنید و تازه ماشین حرکت خودرو را شروع کرده است، در صورتی که صدای جیغ مانند بلندی از آن به گوشتان خود، ممکن است مشکل از سوی دلکو باشد. اغلب درپوش دلکو در معرض آلودگی ها و جمع شدن کربن و یا گریس می باشد.
این جمع شدن و تجمع آلودگی منجر می شود درپوش دلکو در زمان گردش هوا در موتور صدای جیر جیر تولید نماید. در صورتی که پس از تمیز کردن درپوش، مجدد این صدا به گوشتان خورد، این احتمال وجود دارد که باید برای جایگزین کردن یک دلکو سالم و نو اقدام کنید.
موتور به سختی می چرخد
به طور معمول، هنگامی که موتور سرد می باشد، به سختی شروع به کار می کند و این اتفاق زمانی که موتور گرم باشد، رخ نمی دهد. از این رو هنگامی این مورد را متوجه خواهید شد که پس از خاموش شدن موتور، نمی توانید مجدد آن را روشن نمایید و مشکلی رخ داده است. هنگامی که سوییچ را می چرخانید، باتری انرژی الکتریکی را شمع ها می رساند. جرقه به وجود آمده از آن احتراق لازم را ایجاد می کند.
انرژی حاصل از این احتراق به نوبه خود می توانید منجر به چرخیدن میل لنگ شود و خودرو را به حرکت دربیاورد. به همین دلیل در صورتی که میل لنگ نچرخد، موتور کار نمی کند و این به دلیل خراب بودن دلکو می باشد. بیش تر اوقات این مشکل به درپوش دلکو ارتباط پیدا می کند. چنان چه درپوش سالم باشد، احتمال دارد که ایراد از خرابی تسمه تایم و یا خود میل لنگ باشد.
نا منظم بودن دور موتور
در صورتی که دور موتور نا منظم باشد، می تواند یکی از دلایل معیوب بدون دلکو در خودرو های کاربراتوری به شمار آید. روتور دلکو را مورد بررسی قرار دهید. سیم ها را نیز بررسی کنید.
در صورتی که دچار آسیب دیدگی شده باشند، جریان غیر یکنواختی را به سیلندر ها ارسال می کنند. حتما از چرخیدن درست روتور اطمینان خاطر کسب کنید. سوختن درپوش و یا ترک خوردن آن را نیز باید بررسی نمایید.
چرا دلکو خراب می شود؟
خراب شدن دلکو به طور معمول به دلیل خرابی درپوش و یا روتور می باشد. به خصوص جمع شدن کربن و کثیفی بر روی درپوش و یا جمع شدن دوده در انتهای هر ترمینال وایر شمع ممکن است منجر به خرابی دلکو شود.
آیا می توانیم خودمان دلکو را تعویض کنیم؟
تعویض دلکو چندان هم کار دشوار به نظر نمی رسد. البته بسته به نوع خودرو ممکن است به ابزار آلات متفاوتی نیاز داشته باشید. به طور کلی باید در زمان تعویض دلکو خودرو کاربراتوری، این ابزار ها را در اختیار داشته باشید:
- آچار جغجغه، سوکت های با اندازه مناسب و آچار در اندازه های مختلف
- عینک ایمنی
- پیچ گوشتی
- آچار گشتاور
چگونه دلکو را خارج کنیم؟
برای تعویض دلکو مراحل زیر را دنبال نمایید:
- عینک ایمنی را بزنید.
- کابل منفی باتری را جدا نمایید.
- در صورتی که دلکو را تعویض می کنید، وایر های شمع را بردارید. اما اگر می خواهید مجدد از آن استفاده کنید، کل درپوش را با سیم هایی که به آن اتصال پیدا کرده اند و بردارید و کنار بگذارید.
- در صورتی که سیم های را جدا می کنید، آن ها را علامت گذاری نمایید تا با یکدیگر قاطی نشوند.
- کانکتور های الکتریکی را از دلکو جدا کنید.
- موقعیت پایه دلکو را نسبت به موتور با یک نشانگر مشخص نمایید. چرا که باید دلکو جدید را به درستی تراز کنید.
- پیچ و گیره نگهدارنده دلکو را بردارید.
- دلکو را بالا بکشید و از موتور خارج نمایید.
- روتور در این حالت کمی می چرخد.
- به موقعیت نوک روتور زمانی که از چرخش باز ایستاد، دقت کنید و نشانه آن را روی محفظه دلکو مشخص نماید.
- حلقه اُ شکل قبلی دلکو را باید از موتور جدا سازید.
نکته: پس از جدا کردن دلکو، میل لنگ را نچرخانید!
چگونه دلکو جدید را نصب کنیم؟
- دلکو جدید را با دلکو قدیمی مقایسه کنید. چرا که هر باید کاملا مشابه یکدیگر باشند.
- بر روی دلکو جدید، در محلی که علامت گذاری کرده بودید، به همان شیوه علامت گذاری کنید.
- برای این کار باید ابتدا درپوش دلکو جدید را بردارید.
- دلکو را با دست بچرخانید تا روتور دقیقا در نقطه علامت زده شده قرار بگیرد.
- آن قدر با آن بازی کنید تا دندانه های دنده آن بر روی دنده های میل بادامک انطباق پیدا کنید.
- دلکو را به همراه حلقه اُ شکل به با دقت کامل در موتور نصب نمایید.
- در صورتی که درست این کار را انجام داده باشید، روتور باید بچرخد و علامت هایی که زده اید در جای خودشان قرار بگیرند.
- درپوش دلکو را مجدد نصب نمایید.
- گیره نگهدارنده را با آچار گشتاور سفت کنید.
- کانتور های الکتریکی را سر جای خود متصل نمایید.
- بر اساس دستور وایر های شمع را به ترتیب شماره گذاری شده در جای خود نصب کنید.
- کابل منفی باتری را مجدد به باتری اتصال دهید.
- موتور را روشن نمایید. در صورتی که بد کار می کند و یا چراغ چک روشن شده است، اشتباه عملیات نصب دلکو را انجام داده اید و باید دوباره و با دقت بالا مراحل گفته شده را انجام دهید.
نحوه تنظیم دلکو در خودرو های کاربراتوری
آخرین کاری که باید پس از نصب کردن دلکو جدید و سالم انجام دهید، تنظیم دلکو می باشد. به منظور انجام این کار، باید زمان احتراق را تنظیم نمایید. ابزاری که به آن نیاز دارید شامل یک چراغ دلکو و در صورت لزوم، یک آچار زمان بندی دلکو می باشد.
- ابتدا علائم زمان بندی را پیدا کنید. در بیش تر خودرو ها این علائم بر روی پولی میل لنگ و یا فلایویل قرار دارند.
- در این جا یک بریدگی، اشاره گر و یا خط را پیدا خواهید کرد که زمان پایه فعلی را در زمان کار کردن موتور نشان می دهد.
- در مراحل بعدی با استفاده از چراغ دلکو زمان بندی را خواهید دید.
- به طور معمول این موقعیت پیستون را نسبت به نقطه مرگ بالا (TDC) نشان می دهد.
- به یا داشته باشد که شکاف شمع و سرعت دور موتور در حالت درجا باید درست باشد تا زمان جرقه زنی پایه به درستی تنظیم شود.
- در صورتی که از فاصله شمع و سرعت دور موتور درجا اطلاعاتی ندارید، حتما کتابچه راهنمای خودرو خود را مطالعه کنید.
- موتور را روشن نمایید.
- ترمز دستی را بکشید و اجازه دهید موتور 15 دقیقه درجا کار کند تا به دمای عملیاتی برسد.
- موتور را خاموش کرده و آوانس کنترل شونده با رایانه را غیر فعال کنید.
- با توجه به مدل خودرو شما، این قسمت ممکن است متفاوت باشد.
- در برخی خودرو ها باید یک کانکتور سیم را از سیم های رایانه جدا نمایید یا کانکتور روی دلکو را از روی آن بردارید.
- چراغ دلکو را در جای خود متصل نمایید.
- این چراغ سه لید دارد.
- دو تا از لید ها را به باتری اتصال دهید.
- لید سوم ممکن است به صورت مستقیم به کانکتور فلزی وایر شمع شماره 1 اتصال پیدا کند و یا این که بدون نیاز به جدا کردن از شمع، به دور همان وایر بسته شود.
- این مورد نیز با توجه به مدل خودرو تفاوت دارد.
- در طی این فرآیند، لید های چراغ دلکو را از اجزای گردان موتور مانند فن و یا تسمه به دور نگه دارید.
- در صورتی که دلکو خودروتان آوانس خلاء دارد، مطمئن شوید که شلنگ آن جدا شده است.
- موتور را روشن نمایید و اجازه دهید تا موتور کار کند.
- چراغ دلکو را روی علامت های زمان بندی قرار دهید.
- این چراغ مانند بک لامپ چشمک زن عمل می کند و علامت های زمان بندی ثابت هستند.
- خط یا بریدگی که در آن جا مشاهده می کنید، به علامت درجه فعلی اشاره خواهد کرد.
- در صورتی که مشخصات زمان بندی روی 10 درجه قبل از نقطه مرگ بالا (TDC) رسید و خط مرجع به علامت درجه سوم اشاره می کند، همان جا زمان بندی را تنظیم نمایید.
- پیچ نگهدارنده دلکو را شل کنید.
- دلکو را به آرامی در جهت عقربه های ساعت و یا خلاف آن بچرخانید، تا جایی که خط مرجع به علامت 10 درجه اشاره کند.
- پیچ نگهدارنده را سفت نمایید.
- مجدد آن را با دقت زمان مورد بررسی قرار دهید.
- پس از تنظیم زمان بندی پایه، موتور را خاموش کنید.
- اتصال چراغ دلکو را قطع نمایید.
- در صورتی که شلنگ خلاء دارد، آن را متصل کنید.
- حالا آوانس کنترل شونده رایانه ای را فعال کنید.
- تنظیم دلکو تا حدودی دشوار می باشد. اما تنها کافی که به خوبی اجزا را شناسید. با این حال اگر در انجام این کار مهارت و تسلط کافی را ندارید، حتما در این زمینه از یک تعمیرکار کمک بگیرید.
آیا می توان از خرابی دلکو در خودرو های کاربراتوری پیشگیری کرد؟
دلکو قطعه ای به شمار می آید که تا حد زیادی در معرض خوردگی و فرسودگی قرار دارد. از این رو هر از گاهی با ایراد رو به رو می شود و باید برای تعویض آن اقدام نمایید. این امکان وجود دارد که با تمیز کردن و یا تعویض یکی دو قطعه آن، مشکل به وجود آمده برطرف شود.
بهتر است بعد از هر 40 هزار کیلو متر رانندگی، دلکو را سرویس نمایید. هم چنین هر دو سال یک بار درپوش و روتور دلکو را تعویض کنید.
جمع بندی
دلکو بخشی حائز اهمیت از سیستم جرقه زنی در خودرو های کاربراتوری می باشد که در خودرو های انژکتوری امروزی تعبیه نشده است. این قطعه ولتاژ را میان شمع ها توزیع می نماید و احتراق لازم را به منظور روشن شدن موتور فراهم می کند.
در صورتی که علائم خرابی دلکو را بدانید، می توانید در زمان مناسب برای تعویض آن اقدام نمایید و کارایی موتور را افزایش دهید. هم چنین سایر قطعات خودرو تحت تاثیر خرابی دلکو، دچار خرابی و آسیب دیدگی نخواهند شد.
